خواص گزنه
گزنه در زبان های دیگر:
- نام علمی : Urtica Dioica
- نام انگلیسی : Nettle
- نام اردو : بچهو بوتی ( Bichho buti or Bichho Booti )
- نام عربی : نبات القراص
- نام هندی : bichchhoo bootee बिच्छू बूटी
- نام چینی: شین مااااائ 荨麻 Xún má
فهرست محتوا
پیشگفتار :
گزنه نام گیاهی است علفی که در نواحی مرطوب شمال کشور مثل مازندران گیلان در حاشیه رودها ، رودخانه ها و هر جایی که آب جریان و جنگل ها بصورت خودرو در فصل تابستان به وفور یافت می شود. این گیاه در سایر کشورها از جمله کشورهای جنوب شرق آسیا ، اروپا و شرق آفریقا نیز بصورت وحشی می روید.
در صورت تماس پوست انسان با برگ های تازه این گیاه باعث سوزش ،خارش التهاب و قرمزی آزاردهنده میشود. در صورت بروز این علائم فورا محل تماس را با آب و صابون بشویید که این کار در کاهش درد و التهاب خیلی موثر است.
از دیر باز مردمان شمال کشور این گیاه را بخاطر خواص زیادی که دارد به روشهای مختلف در رژیم غذایی خود گنجانده اند.
ارزش غذایی گزنه
براساس یافته های ازمایشگاهی گزنه حاوی مقادیر قابل توجه یی از انواع مختلف ویتامین ها و مواد معدنی از قبیل ویتامین c ، گروه ویتامین B ، ویتامین K ، کلسیم ، منیزیم ، سدیم ، سولفور ، سلنیوم ، آهن و سیلسیوم میباشد.
خواص گزنه در طب سنتی
براساس طب سنتی گزنه دارای طبع گرم و خشک است و بعنوان یک مدر شناخته میشود. از هزاران سال پیش تا به امروز ریشه برگ و ساقه این گیاه بطور گسترده در طب سنتی چین هند و ایران به منظور درمان انواع بیماریها مورد توجه اطباع و حکما قدیم و جدید بوده است. امروزه بصورت علمی خواص بینظیر این گیاه در پیشگیری و درمان انواع بیماریها ثابت شده است. در ادامه با بخشی از ویژگیهای این گیاه منحصر به فرد آشنا میشویم.
مواردی که طب سنتی در خصوص خواص گزنه به آنها اشاره میکند عبارتند از : کمک به سلامت مثانه و مجاری ادرار ، کمک به پاکسازی کبد و دفع سموم ، بهبود سلامت پوست و مو ، کمک به سلامت و درمان مشکلات پروستات در آقایان ، کنترول قند خون در افراد دیابتی ، کنترول فشار خون ، بهبود سیستم ایمنی ، خواص ضد آلرژیک و ضد التهابی ، کمک در درمان بیمارانی که از نقرس رنج میبرند و……
1.خواص گزنه برای مو :
امروزه شواهد بسیاری وجود دارد دال بر اینکه استفاده از محصولات حاوی عصاره گزنه به کاهش ریزش مو ، به سلامت و درخشندگی مو کمک میکند. برای این منظور شما می توانید از روغن گزنه یا ماسک گزنه چند ساعت قبل از حمام روی سر خود بمالید.
2.خواص گزنه برای پروستات :
امروزه بزرگی خوش خیم پروستات (هیپرپلازی) در میان آقایان بالای 50 سال بسیار شایع است که این موضوع مشکلاتی را برای آنها بهمراه دارد که در زندگی روزمره انها آزاردهنده است. گیاه گزنه با توجه به خواصی که دارد در پیشگیری و درمان بزرگی پروستات در آقایانی که از این بیماری رنج میبرند موثر است. برخی اطباع طب سنتی گیاه نخل اره یی که تاثیر مشابه گزنه در درمان بهبود علائم بزرگی پروستات دارد را به همراه گزنه تجویز میکنند.
3.خواص گزنه برای دیابت :
گزنه با کاهش گلوکز خون، افزایش ترشح انسولین و کاهش التهاب در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به کنترل قند خون کمک کند.
4.خواص گزنه برای آرتروز :
در یک مطالعه انسانی که روی تعدادی از افراد مبتلا به آرتروز و درد های مفصلی انجام گرفت ، مشاهده شد که استفاده از کرم گزنه بصورت موضعی در کاهش درد ناشی از آرتروز موثر است.
5.خواص گزنه برای شوره سر :
طی تحقیقات صورت گرفته ثابت شده است که استفاده از شویندهایی حاوی عصاره گزنه یا استفاده بصورت ماسک بطور منظم و مستمر در کاهش شوره سر کمک میکند. بخصوص در افراد با تایپ پوست چرب . برای این منظور مقداری پودر روزماری را بهمراه پودر گزنه مخلوط کنید و به آن کمی آب اضافه کنید که بصورت یک ماسک در آید سپس این ترکیب را به مدت 2 تا 3 ساعت روی سر خود قبل از حمام قرار دهید. این ترکیب را 2 تا 3 بار در هفته استفاده کنید. ظرف مدت 2 تا 3 هفته تاثیر آنرا خواهید دید.
6. خواص گزنه برای نقرس :
از آنجایی که نقرس از انباشت اسید اوریک در بدن ناشی میشود. انباشت عدم دفع اسید اوریک از بدن منجر به ایجاد تورم ، التهاب و درد در اطراف مفاصل میشود. استفاده از دمنوش گزنه به میزان 2 تا 3 فنجان در طول روز ، دفع اسید اوریک از بدن را تسریع میکند. در ادامه یکی از مقالاتی که در باب تاثیر عصاره گزنه روی بهبود علائم نقرس توسط محققان چینی به چاپ رسیده را با هم میبینیم.
Urtica L. has been long used for gout in traditional Tibetan medicine and is closely related to the effect of reducing uric acid. This study aimed to investigate the effect of Urtica hyperborea Jacq. ex Wedd. (UW) on lowering uric acid and its mechanism by using HK2 cells and hyperuricemia mouse model. Petroleum ether extract (UWP), ethyl acetate extract (UWE), n-butanol extract (UWB), and alcohol-soluble extract (UWA) from UW were prepared, and HK2 cells were treated with various parts extracts to observe the expression of uric acid transporter at 25, 50, and 100 μg/mL for 24 h. Moreover, hyperuricemia mice were administered orally various parts extracts at 0.78 and 2.34 g/kg (crude drug dose converted by extraction rate) to observe the change of hepatic XOD, serum ADA, renal function, and uric acid transporter. In vitro experiments showed that UWA can remarkably elevate OAT1 expression and decrease URAT1 expression in HK2 cells. In vivo experiments showed that UWP, UWE, UWB, and UWA showed remarkable activity in reducing uric acid, rendering a substantial decline in the SUA level in hyperuricemia mice. Compared with the hyperuricemia and allopurinol groups, UWB and UWA had significant protective effects on renal injury. At the same time, UWA can significantly reduce the activity of XOD and ADA, reduce the expression of URAT1, and increase the expression of OAT1. These results indicated that UWA had an outstanding uric acid lowering effect and did not affect renal function. This may be related to increased uric acid excretion and decreased uric acid production, mediated by renal OAT1, URAT1, liver XOD, and serum ADA. UWA may be a potential drug against hyperuricemia.
7.خواص گزنه برای سلامت مجاری ادرار :
یکی از ویژگیهای اصلی دمنوش گزنه پاکسازی و عفونت زدایی از دستگاه مجاری ادرار و کمک به سلامت مثانه می باشد. مطالعات نشان داده است که ترکیب دمنوش گزنه با نخل اره یی ممکن است در تسکین علائمی مانند کاهش جریان ادرار، تخلیه ناقص مثانه، چکیدن قطرات بعد از ادرار و میل مداوم به ادرار موثر باشد.
8.خواص گزنه برای تقویت سیستم ایمنی :
در حالی که گزنه یک آنتی اکسییدان قوی بشمار میآید و با رادیکالهای آزاد مبارزه میکند به تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر انواع باکتری ها عفونت ها نیز کمک میکند.
9.خواص گزنه برای فشار خون :
با توجه به تحقیقی که گروهی از محققین پاکستانی روی گزنه انجام دادن به این نتیجه رسیدن که گزنه خاصیت پایین آورنده فشار خون دارد. شما می توانید با مراجعه به آدرس زیر متن کامل این پژوهش را مطالعه کنید. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5009491/
10.خواص گزنه برای سلامت قلب:
طبق پژوهشی که در سال 2006 انجام گرفت ، فلانوئیدهای موجود در برگ گزنه یک اثر بازدارنده قوی در جلوگیری از تجمع پلاکت ها ناشی از ترومبین دارند. این به این معناست که این ویژگی برگ گزنه در بهبود سلامت قلب موثر است.
مضرات گزنه :
علارغم تمام خواص و فوائدی که گزنه برای سلامت ما دارد ولی باید در استفاده از آن زیاده روی نشود. بخصوص ممکن است با بعضی از داروها مثل داروهای فشار خون ، داروهای دیابتی ، داروهای رقیق کننده خون ، داروهای قلبی و داروهای مدر. همچنین زنان باردار و شیرده و کودکان خردسال از مصرف خودسرانه آن باید خودداری کنند.
توجه : تمام مطالب گفته شده در این مقاله در مورد خواص گزنه جنبه اطلاعات عمومی دارد و از مصرف خودسرانه آن پرهیز کنید.
پیشنهاد مطالعه: اگر به دنیای حلزون ها و تاثیرات آنها بر سلامت و ترمیم و جوانسازی پوست علاقه مند هستید میتوانید از مقاله آشنایی با انواع حلزون و حلزون تراپی و تاثیر شگفت انگیز آن دیدن کنید.
